Op vraag van minister Matthias Diependaele gaf SARO op 26 augustus 2020 advies over het besluit van de Vlaamse Regering tot wijziging van de aanvraagprocedures in het Onroerenderfgoedbesluit voor erfgoedpremies bijzondere procedure en meerjarenpremieovereenkomsten.
Dit ontwerpbesluit voorziet in de mogelijkheid om het aanvragen van erfgoedpremies bijzondere procedure en meerjarenpremieovereenkomsten te schorsen wanneer de budgettaire realiteit niet toelaat aanvragen binnen een redelijke termijn te honoreren. Het is de bedoeling van de Vlaamse Regering om van de schorsingsperiode gebruik te maken om het premiestelsel beter te wapenen tegen de wachtlijstproblematiek.
SARO erkent de problematiek van de wachtlijsten inzake onroerend erfgoed. Deze problematiek bestaat reeds tientallen jaren. Diverse instanties − waaronder SARO − drongen reeds meermaals aan op een structurele lange termijnoplossing voor deze problematiek. SARO betreurt dat de Vlaamse Regering nu − zonder enige onderbouwing en visie én zonder overleg met de sector − opteert voor het schorsen voor onbepaalde duur van de mogelijkheid voor het aanvragen van premies volgens de bijzondere procedure alsook van meerjarenpremieovereenkomsten.
SARO wijst in zijn advies op de vele negatieve gevolgen van het ontwerpbesluit. Het gaat onder meer over de negatieve impact voor het draagvlak voor onroerend erfgoed. De vele organisaties die het beheer van erfgoed promoten zijn zonder verwittiging in het ongewisse gelaten en verliezen zo hun interne geloofwaardigheid. De talrijke eigenaars en beheerders van onroerend erfgoed – al dan niet met een beheersplan − worden door deze radicale breuk en schorsing voor onbepaalde duur geconfronteerd met de onveranderde verplichtingen en handhavingsmaatrelen al zullen zij de voor hen soms onontbeerlijke tegemoetkoming missen. Ook de impact op de restauratiesector is zeer groot.
SARO wijst verder op het ontbreken van effectieve ondersteuning en flankerende maatregelen voor eigenaars en beheerders. Deze maatregelen hadden op zijn minst gelijktijdig met de schorsing moeten worden aangekondigd. De raad vraagt geen losse maatregelen te nemen, maar eerst het beoogde einddoel en totaalplaatje uit te klaren. In lijn met het SARO-memorandum , dringt SARO aldus aan op de uitwerking van een samenhangend geheel van (financiële) instrumenten en flankerende maatregelen ingebed in een duidelijke strategische visie inzake onroerend erfgoed.